
Proje Gereksinim Analizi ve Kullanıcı Profili Belirleme
Başarılı bir web tasarım projesi, varsayımlarla değil doğrulanmış gereksinimlerle yönetilir. Bu aşamada hedef, kapsamı netleştirmek, paydaş beklentilerini ortak bir tanımda birleştirmek ve kullanıcı segmentlerini ölçülebilir davranış göstergeleriyle modellemektir. İzmir merkezli KOBİ’lerden ölçeklenebilir e-ticaret operasyonlarına kadar geniş bir spektrumda, Demresa metodolojisi; iş hedeflerini (gelir, lead, maliyet), KPI setini (CR, AOV, CAC, LTV), riskleri ve bağımlılıkları (entegrasyonlar, içerik hazır olma, ekip kapasitesi) erken safhada sayısallaştırır. Çıktı, tasarım ve geliştirme sprint’lerini yöneten tekil bir gereksinim kaynağına (single source of truth) dönüşür.
İş Hedeflerinin Çerçevelenmesi: Kapsam, KPI ve Başarı Kriterleri
İlk fazda kapsam üç katmanda ele alınır: stratejik (iş hedefleri ve pazarland), taktik (dijital kanallar ve kampanya kurguları), operasyonel (içerik, entegrasyon, bakım). Her hedefe iliştirilmiş ölçülebilir bir başarı kriteri zorunludur. Örneğin “B2B teklif formu üzerinden MQL artışı” hedefi, “30 gün içinde form tamamlanma oranında %35 artış” gibi KPI ile bağlanır. Aynı matris, risk ve varsayım sütunlarıyla tamamlanır: içerik üretim gecikmeleri, üçüncü taraf servis SLA’leri, yasal onay döngüleri. Bu yapı, gereksinim sürünmesini (scope creep) önler, sprint içi değişiklik taleplerini etki/öncelik modeline göre filtreler. Demresa, bu fazda ürün sahibini tek yetkili karar noktası olarak konumlandırır ve gereksinim değişikliklerinin ROI etkisini görünür kılar.
Paydaş Haritalama: RACI ve Onay Akışları
Gereksinim doğrulaması için paydaşların rol ve sorumluluk ayrımı yapılır. RACI matrisi ile kimlerin sorumlu, hesap veren, danışılan ve bilgilendirilen olduğu kesinleştirilir. Özellikle kurumsal yapılarda hukuk, BT güvenlik, pazarlama ve satış arasında onay akışının gecikme üretmemesi için “karar pencereleri” tanımlanır. Demresa, paydaş toplantılarını sabit kadansla (ör. haftalık steering) yürütür ve her toplantıyı aksiyon maddeleri, SLA ve kapatma tarihleri ile kayıt altına alır. Onaylanmış gereksinimler Jira benzeri bir iş takip sistemine epik/hikâye/kabul kriterleri formatında aktar��lır.
Kullanıcı Segmentasyonu: Persona ve JTBD Tabanlı Model
Kullanıcı profili belirleme, demografik etiketlerden ibaret değildir. Demresa yaklaşımı, Jobs-to-Be-Done (JTBD) yapısını persona kurgusuyla birleştirir. Örneğin “Satın alma uzmanı” personası, “ürün özelliklerini kıyaslayıp tedarik kararı vermek” işini tamamlamaya çalışır; bariyerleri (zaman kısıtı, belirsiz fiyat, teknik jargon), tetikleyicileri (acil stok ihtiyacı, kampanya, referans) ve başarı tanımını (hızlı fiyat alma, PDF teknik döküman, net teslimat süresi) netleştirir. Bu veri, içerik hiyerarşisini, menü mimarisini ve mikro etkileşimleri belirleyen asıl girdidir. Persona başına ana görev akışları (task flow) çıkarılır ve her adım için ölçüm noktaları (event, property) etiketlenir.
Kullanıcı Araştırması: Nitel ve Nicel Girdilerin Konsolidasyonu
Kanıt tabanlı karar için saha görüşmeleri, uzaktan derinlemesine mülakatlar, mevcut analitik veriler ve anketler birlikte değerlendirilir. Isı haritaları, tıklama akışları ve dönüşüm hunileri kullanıcı niyeti hakkında nicel sinyal üretirken, mülakat verbatim’leri dil kalıplarını ve gerçek bariyerleri açığa çıkarır. Demresa, research repository içinde bulgu etiketleme ve tema gruplama yaparak araştırma boru hattını standardize eder. Çıktılar, daha sonra wireframe ve metin taslağına doğrudan bağlanır; her UX kararı için izlenebilir bir “kanıt izi” oluşturulur.
İçerik Envanteri ve Bilgi Mimarisi: İçerik-Öncelikli Yaklaşım
Web projeleri çoğu kez içerik hazır olma düzeyinde aksar. İçerik-öncelikli yaklaşım, önce mevcut envanteri (sayfalar, PDF’ler, görseller, metin blokları) sınıflandırır; sonra eksikleri, sahipliği ve teslim tarihlerini netler. Bilgi mimarisi, kullanıcı görevlerine hizalanmış bir menü ve sayfa ağacı ile kurulur. Demresa, sayfa şablonlarını (template) içerik tipine göre modülerleştirir: ürün, çözüm, sektör, kaynak merkezi, vaka, İK. Böylece içerik akışı bileşen düzeyinde yönetilir, tekrarlı üretim kolaylaşır ve SEO gereksinimleri tutarlı hale gelir.
Önceliklendirme: Etki-Efor Matrisi ve MVP Kapsamı
Her gereksinim, etki-efor matrisinde puanlanır. Dönüşüme etkisi yüksek ve eforu düşük öğeler QS1’de (quick-win) devreye alınır. Yüksek etki-yüksek efor öğeler MVP kapsamına alınır ve kritik bağımlılıkları çözülür. Düşük etki grubu birikimli backlog’da tutulur. Bu yaklaşım pazara çıkış süresini kısaltır, bütçe disiplinini korur ve öğrenme döngülerini hızlandırır. Demresa, MVP tanımını net “done” kriterleri ile mühürler: canlıya çıkış öncesi kabul senaryoları, performans hedefleri, izleme kurulumları ve geriye dönük risk planı tamamlanmadan kapsam kapanmaz.
Ölçüm, Telemetri ve Veri Katmanı Tasarımı
Analitik mimarisi gereksinim aşamasında kurgulanır. Hedeflenen KPI’lar için olay tabanlı ölçüm şeması, veri katmanı (dataLayer) alan adları ve parametreleri tanımlanır. Form adımları, CTA tıklamaları, filtre kullanımları ve hata durumları ayrı ayrı etiketlenir. Demresa, izleme gereksinimlerini kabul kriterlerinin parçası yapar; böylece canlıya alındığında veri akışı eksiksiz olur. Bu disiplin, sonraki A/B testleri, içerik optimizasyonu ve SEO iyileştirmeleri için belirleyicidir.
Çıktı Paketi
Onaylı gereksinimler, persona ve görev akışları, bilgi mimarisi, içerik envanteri, ölçüm şeması, risk/varsayım listesi ve MVP kapsam dokümanı. Bu paket, tasarım ve geliştirme sprint’lerinin tek doğruluk kaynağıdır; Demresa proje yönetişimi içinde sürüm kontrollü olarak yaşatılır.
Yönetişim ve İletişim Kadansı
Gereksinim aşaması, iletişim kadansı olmadan verim üretmez. Haftalık durum toplantısı, iki haftada bir kapsam gözden geçirme ve aylık yol haritası oturumu standardize edilir. Karar kayıtları, risk güncellemeleri ve kapasite planları tek yerde tutulur. Demresa, proje paydaşlarını tek pano üzerinden hizalar; bütçe, takvim ve kapsam sapmalarını anlık görünür kılar.
Sonuç: Gereksinim analizi ve kullanıcı profili belirleme, web tasarım projesinin geri kalan tüm aşamalarının doğruluk katsayısını belirler. Bu fazda yapılan metodik yatırım, UI, geliştirme ve test süreçlerinde maliyet ve süre optimizasyonu sağlar. Demresa, kanıt tabanlı, ölçülebilir ve izlenebilir bir gereksinim omurgası kurarak projeyi ölçeklenebilir bir ürün yol haritasına taşır.
Kurumsal Kimlik Oluşturma ve Renk Paleti Seçimi
Kurumsal kimlik, markanın tüm temas noktalarında tutarlılığı sağlayan yönetim sistemidir. Web tasarım projesinde bu sistem, görsel dil, ses tonu, tipografi, ikonografi ve renk paleti üzerinden nesneleştirilir. Amaç; kullanıcıya tekil, ayırt edici ve ölçülebilir bir deneyim sunmaktır. Demresa yaklaşımı, kimlik öğelerini strateji → sistem → uygulama hattında tanımlar ve dijital üretim süreçlerine doğrudan bağlar. Böylece marka vaadi tasarım kararlarına, tasarım kararları ise ölçümlenebilir kullanıcı davranışlarına çevrilir.
Marka Stratejisi: Konumlandırma, Değer Önerisi ve Mesaj Mimarı
İlk adım, markanın rekabet alanında nerede konumlandığını ve hedef segmentlere hangi değer önerisini sunduğunu netleştirmektir. Konumlandırma ifadesi tek cümlede yazılır, değer önerisi ise işlevsel fayda, kanıt noktaları ve duygusal etki olarak üç sütunda somutlanır. Mesaj mimarisi, ana mesaj, destekleyici mesajlar ve itiraz karşılıklarını kapsayan bir hiyerarşi üretir. Demresa, bu hiyerarşiyi web bilgi mimarisine, sayfa başlıklarına ve bileşen kopyalarına bağlar. Sonuçta içerik üretimi rastlantısal olmaktan çıkar; kanal ve sayfa düzeyinde metriklere hizalanır.
Görsel Kimlik Sistematiği: Logotype, Grid ve Modülerlik
Logotype ve işaret, ölçeklenebilirlik ve okunurluk kriterleriyle test edilir. Izgara sistemi, sayfa ve bileşen düzeyinde boşluk yönetimini standartlaştırır. Görsel kimliğin web’e taşınabilirliği için modüler token yapısı kullanılır: renk, tipografi, aralık, gölge, yarıçap ve z-indeks değerleri değişkenleştirilir. Demresa, bu token setini :root
seviyesinde CSS değişkenleri olarak tanımlar ve tema geçişlerine hazır bir altyapı sunar. Böylelikle kurumsal revizyonlar veya kampanya temaları, uygulama genelinde düşük eforla devreye alınır.
Renk Stratejisi: Ana, Yardımcı ve Anlamsal Palet
Renk paleti seçimi, yalnızca estetik bir tercih değildir; erişilebilirlik, dönüşüm optimizasyonu ve algı hızı ile ilişkilidir. Palet üç katmanda yönetilir:
Ana Palet: Marka ana rengi ve 8–10 ton bandı (100–900). Ana ton, logotype ve birincil CTA’larda kullanılır; orta tonlar arka plan ve vurgu alanlarında, koyu tonlar metin ve başlıklarda görev alır.
Yardımcı Palet: Farklı içerik kategorileri, sektör sayfaları veya kampanya temaları için sınırlı sayıda destek rengi. Doygunluk ve ışıklılık değerleri ana paletle ilişkilendirilir; görsel gürültü önlenir.
Anlamsal Palet: Başarı, uyarı ve hata durumları için semantik renkler. Bu set, form validasyonları, banner bildirimleri ve tablo durumlarını tutarlı kılar. Demresa, semantik renkleri UI bileşen kütüphanesiyle eşleştirir ve ton kontrastını minimum kabul eşiğinin altına düşürmez.
Erişilebilirlik ve Kontrast: WCAG Uyum Hedefleri
Renk kararları, metin ve arka plan kombinasyonlarında hedef kontrast oranlarını sağlamalıdır. Gövde metinleri ve ana etkileşim öğeleri için AA, büyük metinler ve dekoratif öğeler için risk temelli hedefler tanımlanır. Demresa, tasarım onay sürecinde kontrast taraması yapar; düşük kontrastlı kombinasyonlar QA aşamasına geçmeden önce revize edilir. Bu disiplin, okunabilirliği artırır ve dönüşüm hunisinde form terk oranını azaltır.
Renk Bilimi ve Üretim: HSL Tabanlı Ölçekleme
Rengin ton (hue), doygunluk (saturation) ve ışıklılık (lightness) parametreleri üzerinden ölçeklenmesi, paletin tutarlılığını artırır. HSL tabanlı üretimde ana ton sabitlenir, doygunluk ve ışıklılık kontrollü adımlarla varyantlara bölünür. Böylece hover, active ve disabled durumlarına teknik olarak sürdürülebilir karşılıklar üretilir. Demresa’nın Color Matrix yaklaşımı, HSL uzayında tek eksenli değil çok eksenli optimizasyon uygular; marka algısını bozmayacak aralıklar otomatik testlerle doğrulanır.
Adlandırma ve Tokenlaşma: Yönetilebilirlik İlkesi
Renk adlandırması içerik üreticilerin ve geliştiricilerin ortak dilini kurar. --color-primary-600
veya --color-neutral-200
gibi kurallar hem tasarım dosyalarında hem kod tabanında birebir eşleşir. Bu sayede çok kanallı üretimde aktarım hataları düşer. Demresa, token repo’sunu sürümleyerek değişiklik geçmişini görünür kılar; geri dönüş veya varyant testleri kolaylaşır.
Tipografi Eşleşmesi ve Hiyerarşi
Tipografi, renk paletiyle birlikte okunurluğu ve marka algısını belirler. Başlık, ara başlık, gövde ve yardımcı metinler için hiyerarşik ölçek tanımlanır. Ağırlık ve satır yüksekliği kararları, ekran piksel yoğunlukları ve mobil kırılım noktalarına göre değişkenleştirilir. Renk ve tipografi kontrastı, ekran parlaklığı ve karanlık mod senaryolarında test edilir. Demresa, tipografik ölçeği bileşen seviyesine entegre ederek içerik tutarlılığını güvence altına alır.
İkonografi ve Görsel Dil
İkon setleri, strok kalınlığı, köşe yarıçapı ve ızgara ölçüsünde standardize edilir. Renk paletiyle ilişkileri netleştirilir: ikona uygulanan renkler semantik setten seçilir, dekoratif tonlar sınırlanır. Görsel dilde fotoğraf ve illüstrasyon kullanımı için doygunluk, kontrast ve ışık yönü kuralları yazılı hale getirilir. Demresa, web için üretilen görsellerde performans kriterlerini önceliklendirir ve renk profili gömülü, sıkıştırma hatasız çıktı standartları uygular.
Uygulamaya Geçiş: Tasarımdan Koda Entegrasyon
Renk paleti ve kurumsal kimlik kuralları, stil kılavuzu ve bileşen kütüphanesi üzerinden kod tabanına aktarılır. Temel değişkenler global seviyede, bileşen spesifik değişkenler yerel seviyede tutulur. Aydınlık ve karanlık temalar için ayrı token setleri tanımlanır. Demresa, tasarım dosyası ile kod senkronizasyonunu periyodik kontrol listeleriyle denetler; sapmalar otomatik raporlanır. Böylece üretim hattı görsel kalite kaybı yaşamadan sprint akışında kalır.
Yönetişim: Onay, Versiyonlama ve Denetim
Kurumsal kimlik yaşayan bir sistemdir. Onay akışları, versiyonlama ve arşivleme süreçleri netleştirilir. Büyük görsel revizyonlar için A/B test planı zorunlu tutulur. Demresa, kimlik değişikliklerini trafik segmentlerine kontrollü yayar ve metrik etkisini ölçer. Standartlara uymayan üretimler geri çevrilir; kılavuz dışı kullanım riskleri azaltılır.
Çıktı Paketi
Marka strateji özeti, mesaj mimarisi, logotype kullanım kuralları, HSL tabanlı renk paleti ve semantik set, tipografi ölçeği, ikonografi standardı, CSS token dosyaları, tema varyantları, erişilebilirlik raporu ve uygulama kontrol listeleri. Demresa, bu paketi web projesinin tekil referans kaynağı olarak sürdürür.
Sonuç: Kurumsal kimlik ve renk paleti, web deneyiminin algı hızını, okunurluğunu ve dönüşüm performansını belirler. Token temelli, erişilebilir ve ölçülebilir bir sistem kurulduğunda, tasarım kararları hem marka tutarlılığını hem de ticari hedefleri destekler. Demresa, bu yapıyı sürdürülebilir yönetişimle operasyonelleştirir.
Wireframe ve Prototip Geliştirme Süreci
Wireframe ve prototip geliştirme, fikirden çalışır ürüne geçişte risk azaltma ve karar alma hızını artırma amaçlı bir doğrulama hattıdır. Bu hatta Demresa yaklaşımı; bilgi mimarisini test edilebilir ekran akışlarına çevirir, etkileşim kalıplarını ölçümle hizalar ve geliştirme öncesi geri bildirim döngülerini kısaltır. Çıktı, sprint planlamasını besleyen düşük belirsizlikli bir kapsam dokümanı ve ürün ekipleri için görsel kontrattır. Amaç piksel mükemmelliği değil, karar kalitesidir; bu nedenle üretim, güvenilirliği yüksek fakat üretim maliyeti düşük artefaktlarla ilerler.
Wireframe Kapsamı: Düşük Sadakat, Yüksek Karar Hızı
Wireframe safhasında görsel detaydan kaçınılır. Tipografi ve renk yerine hiyerarşi, bilgi yoğunluğu ve görev tamamlama rotası değerlendirir. Demresa, sayfa başına tek bir birincil görevi öne alır; yardımcı görevler ikincil yerleşimde konumlanır. Navigasyon, filtreleme, arama ve form girişi gibi kritik bileşenler sembolik yer tutucularla gösterilir. Bu disiplin, paydaşların estetik tartışmalara sapmadan kullanıcı akışlarına odaklanmasını sağlar. Wireframe kararları, kabul kriterleriyle bağlanır: bir CTA’nın görünürlük önceliği, form adım sayısı, hatalı giriş geri bildirimi için metin uzunluğu gibi operasyonel parametreler baştan yazılır.
Akış Tasarımı: Görev Odaklı Senaryolar
Wireframe yalnız başına ekran değil, sonuca bağlanan bir görev zinciridir. Demresa, kullanıcı segmentleri için ana akışları tanımlar ve her akışı başlangıç durumu → tetikleyici → karar noktası → sonuç formatında modeller. Örneğin teklif formu akışında, giriş kriterleri, zorunlu alanlar, hata koşulları ve kaydet-devam et senaryosu ayrı ayrı işaretlenir. Bu model, daha sonra olay tabanlı ölçüm şemasına dönüştürülür. Böylece tasarım kararları analitikle doğrulanabilir hale gelir ve canlıya çıkışta izleme boşluğu oluşmaz.
Etkileşim Kalıpları: Tutarlılık ve Öğrenme Eğrisi
Komponent davranışları, kullanıcı öğrenme yükünü minimize edecek biçimde standardize edilir. Çekmece, modal, tooltip ve doğrulama mesajlarının konum, tetikleme ve kapanma kuralları yazılı hale getirilir. Demresa, bileşen repertuarını sınırlı ve tekrar kullanılabilir tutar; bu sayede tasarım borcu birikmez ve geliştirme maliyeti düşer. Tutarlılık, dönüşüm hunisinin her adımında güven üretir; beklenmedik davranış sayısı azaldıkça terk oranı düşer. Bu prensip, prototipte gezinme hızını ve test katılımcılarından alınan geri bildirim kalitesini arttırır.
Prototip Sadakati: Hipoteze Göre Derinlik
Prototipin sadakat seviyesi test edilecek hipoteze göre belirlenir. İçerik yerleşimini doğrulamak için düşük sadakat yeterlidir; mikro etkileşim ve hız algısı için orta-yüksek sadakat gereklidir. Demresa, kritik akışlar için tıklanabilir prototip üretir ve yanıt süresi algısını ölçmek amacıyla sahte yüklenme durumları ekler. Bu sayede gerçek geliştirme başlamadan geri bildirim döngüsü işletilir, riskli kararlar erken safhada görünür hale gelir. Yüksek sadakat sadece ROI’si ispatlanan alanlarda yapılır; kaynaklar, dönüşüme en yakın temaslara tahsis edilir.
İçerik-Öncelikli Wireframe: Metin ve Mikro Kopya
Metin yer tutucular yerine gerçek mikro kopya kullanmak, anlam yükünü ve tarama hızını doğru ölçmeye izin verir. Başlık uzunlukları, CTA etiketleri ve form hata mesajları wireframe aşamasında yazılır. Demresa, içerik ekipleriyle eş zamanlı çalışır; sayfa taslağı, stil kılavuzu ve SEO anahtar ifadeleri prototip içine gömülür. Böylece UI kararları ile içerik kararları senkron kalır, sonradan revizyon maliyeti azalır. Mikro kopya, özellikle itiraz karşılayan alanlarda netlik sağlar ve kullanıcıyı sonraki adıma taşır.
Erişilebilirlik Ön Kontrolleri
Wireframe seviyesinde bile erişilebilirlik kuralları uygulanır. Odak sırası, klavye ile gezinme, canlı bölge bildirimleri ve etiket- alan eşleşmeleri tasarım notlarına işlenir. Demresa, prototip incelemelerinde kontrast ve dokunma hedefi boyutları için asgari eşikleri notlar. Bu kurallar şehir efsanesi değildir; bakım maliyeti ve hukuki risk azaltımı açısından zorunludur. Erken entegrasyon, sonradan düzeltme maliyetini katlayarak düşürür.
Ölçüm Tasarımı ve Telemetri Etiketleri
Prototip turlarında ölçülecek olaylar tanımlanır. Her etkileşim öğesi için event name, category, label ve property listesi üretilir. Demresa, bu listeyi ürün analitiği tarafında dataLayer şemasına bağlar ve kabul kriterlerine dahil eder. Form adımlarında düşüş noktaları, filtre kullanım yoğunluğu ve CTA görünürlüğü gibi metrikler prototip test senaryolarına yerleştirilir. Sonuç, canlıya çıktığında doğrudan veri üreten bir arayüz ve varsayım doğrulama imkanının hazır olmasıdır.
Hızlı Döngü Testleri: Görev Tamamlama ve Bulunabilirlik
Prototip, az sayıda ama doğru kullanıcıyla test edilir. Ölçüt, katılımcı sayısı değil, görev tamamlama ve hata türlerinin doyuma ulaşmasıdır. Demresa, beş ila sekiz katılımcı ile iki tur yaklaşımla ilerler: birinci tur bulgu çıkarma, ikinci tur doğrulama. Testlerde süre, tıklama sayısı, geri dönüş noktaları ve sesli düşünme notları toplanır. Bulunabilirlik sorunları, menü mimarisi ve etiketleme üzerinde hızlı iterasyonlarla giderilir. Kritik bulgular, öncelik-efor matrisine göre planlanır ve gereksinim deposuna işlenir.
Paydaş Senkronizasyonu: Görsel Kontrat ve Karar Kaydı
Prototip, paydaşlar arasında “görsel kontrat” işlevi görür. Toplantılar karar üretmek üzere yapılandırılır; yorumlar aksiyon öğelerine çevrilir ve her aksiyonun sahibi ile kapanış tarihi belirlenir. Demresa, versiyonlama ile değişiklik geçmişini şeffaf tutar. Onay almadan ilerlememe ilkesi, sonra geri dönüş ve fazladan eforu önler. Prototip üstünde alınan her karar, neden-sonuç ilişkisiyle kayıt altına alınır; bu kayıt, canlıya çıktıktan sonra da retrospektifte referans olarak kullanılır.
Geliştirmeye Geçiş: Bileşen Sözlüğü ve Teknik Elverişlilik
Prototipten koda geçişte belirsizliği azaltmak için bileşen sözlüğü üretilir. Buton, form alanı, grid ve kart gibi elementlerin durumsal halleri tanımlanır. Demresa, teknik elverişlilik kontrolünü bu aşamada yapar; performans hedefleri, mobil kırılımlar ve tarayıcı desteği doğrulanır. Karmaşık etkileşimlerde alternatif çözüm yolları ve maliyet etkileri notlanır. Böylece geliştirme sprint’inde sürpriz oluşmaz, ekipler arası el sıkışma net olur.
Çıktı Paketi
Onaylı wireframe seti, tıklanabilir prototip, görev akışları, mikro kopya taslakları, ölçüm şeması, erişilebilirlik notları, bileşen sözlüğü ve karar kayıtları. Demresa, bu paketi geliştirme ve test fazlarına giriş kriteri olarak kullanır.
Sonuç: Wireframe ve prototip geliştirme, tasarımın estetik bir alıştırması değil, risk azaltma ve karar kalitesini yükseltme mekanizmasıdır. Demresa’nın hızlı iterasyon ve ölçüm odaklı yöntemi, kapsamı netleştirir, geliştirme maliyetini düşürür ve pazara çıkış süresini kısaltır. Böylece proje, uygulanabilir ve ölçeklenebilir bir kullanıcı deneyimi zemininde ilerler.
UI (Arayüz) Tasarımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
UI tasarımı, kullanıcı hedeflerine en düşük bilişsel yükle ulaşmalarını sağlayan operasyonel bir sistemdir. Arayüz, görsel beğeniden önce işlev, hiyerarşi ve geri bildirim üretir. Demresa yaklaşımı; bileşen standardizasyonu, erişilebilirlik, performans, içerik bütünlüğü ve telemetri ile desteklenmiş bir arayüz yönetişimi kurar. Amaç, sprint ritmini bozmadan, hata payını düşürerek ve dönüşüm metriklerini iyileştirerek ölçülebilir bir kullanıcı deneyimi sağlamaktır.
Bilgi Mimarisi ve Görsel Hiyerarşi
UI, bilgi mimarisinin ekrana yansımasıdır. İlk katman makro hiyerarşi (sayfa başlıkları, birincil içerik alanları, CTA yerleşimi), ikinci katman mikro hiyerarşi (etiketler, yardımcı metinler, ikonlar) ile tanımlanır. Demresa, her ekran için tek bir birincil hedef belirler ve CTA konumunu F-şablonu veya Z-şablonu içindeki ilk odak noktasına yerleştirir. Başlık düzeyleri ardışık ve atlamasız ilerler; tarama hızını düşüren görsel karmaşa kaldırılır.
Bileşen Kütüphanesi ve Tutarlılık
Buton, form alanı, seçim kontrolü, sekme ve kart gibi temel bileşenler tek bir kütüphaneden yönetilir. Durum setleri (default, hover, active, disabled, loading, error) ve yoğunluk varyantları (compact, regular, spacious) önceden tanımlıdır. Demresa, tasarım token’larını (renk, aralık, yarıçap, gölge, tipografi
) koda 1:1 eşler. Yeni bileşen ekleme, “mevcut pattern’i genişletme” kuralına tabidir; böylece öğrenme eğrisi kısalır, bakım maliyeti düşer.
Erişilebilirlik (WCAG) ve Kullanılabilirlik
Kontrast oranı, odak göstergeleri ve klavye ile gezinme zorunludur. Form etiketleri alanlarla programatik bağlıdır; hata mesajları renk dışı işaretler ve açıklayıcı metinle desteklenir. Dokunma hedefleri minimum 44×44 piksel, satır yüksekliği gövde metinlerde en az 1.4’tür. Demresa, kritik akışlarda ekran okuyucu testlerini onay kapısı yapar; görsel ikonların yanında metinsel ipucu bulunur.
Yerleşim, Grid ve Aralık Yönetimi
Grid sistemi kırılım noktalarına göre tanımlanır; mobilde tek sütun, tablet ve masaüstünde çok sütunlu düzen kullanılır. Aralıklar 4 veya 8 px tabanlı ölçekle standardize edilir. İç içe boşluklar zincirleme etkiler yaratmayacak şekilde bileşen seviyesine sabitlenir. Demresa, boşluk yönetimini token’laştırarak ekranlar arasında optik hizayı korur ve içerik yoğunluğunu hedef kitleye göre kalibre eder.
Tipografi, Okunabilirlik ve Dil Mimarisi
Başlık, alt başlık, gövde ve yardımcı metinler için hiyerarşik tipografik ölçek tanımlanır. Uzun satırdan kaçınmak için ideal satır genişliği 60–80 karakter bandında tutulur. Mikro kopyalar görev odaklıdır; buton etiketleri fiil ile başlar, form ipuçları belirsizliğe yer bırakmaz. Demresa içerik ekipleriyle UI metinlerini erken aşamada eşler, metin taşması ve çeviri genişlemesi için tolerans payı bırakır.
Renk, Durum ve Geri Bildirim
Birincil ve ikincil eylemler görsel olarak ayrışır. Semantik renkler (başarı, uyarı, hata, bilgi) her bileşende tutarlı kullanılır. Geri bildirimler anlık ve bağlama duyarlıdır: satır içi doğrulama, alan odak kaybında hata, işlem sonrası toast gibi. Demresa, renk kullanımında metin/arka plan kontrastını otomatik kontrol listeleriyle denetler.
Performans Odaklı UI
Algılanan hız, gerçek hız kadar kritiktir. İskelet ekranlar, kademeli içerik yükleme ve görsel lazy-load stratejisi uygulanır. Aşırı süsleme ve gereksiz gölgelerden kaçınılır; GPU maliyetli animasyonlar sınırlandırılır. Demresa, kritik yol CSS’ini önceliklendirir ve render engelleyici kaynakları minimize eder. UI kararları Lighthouse ve alan verisi (FID/INP, LCP, CLS) ile doğrulanır.
Etkileşim ve Hareket Tasarımı
Hareket, anlam taşıdığı ölçüde kullanılır. Geçişler 150–250 ms aralığında başlar; 300 ms üzeri sadece bağlamsal dönüşümlerde tercih edilir. Odak, yer değişimi ve hiyerarşi değişimi hareketle desteklenir; dikkat dağıtan döngüsel animasyonlar engellenir. Demresa, azaltılmış hareket tercihlerini (prefers-reduced-motion) dikkate alır.
Formlar, Doğrulama ve Hata Yönetimi
Formlar adımlara bölünür, her adım tek hedef içerir. Zorunlu alanlar minimum tutulur, input mask ve otomatik tamamlama desteklenir. Hatalar alan altında kısa, çözüm odaklı ve teknik jargondan arındırılmış metinlerle açıklanır. Demresa, kaydet-devam et ve taslak saklama yetenekleriyle form terkini azaltır; gönderim sonrası geri alma veya düzenleme akışları sağlar.
Durumsal Boşluklar, Boş Ekranlar ve Yer Tutucular
Boş haller öğreticidir. İlk kullanımda yönlendirici içerik, filtre sonrasında “sonuç yok” hallerinde alternatif eylem önerileri sunulur. Yer tutucular liste ve kart yapılarında algılanan gecikmeyi düşürür. Demresa, boş ekran metriklerini izler ve içerik stratejisiyle birlikte iyileştirir.
Çok Temalı Kullanım ve Karanlık Mod
Renk, gölge ve aralıklar tema katmanında değişkenleştirilir. Karanlık modda kontrast ve doygunluk yeniden hesaplanır; saf siyah yerine düşük parlaklıklı koyu arka plan tercih edilir. Demresa, tema geçişlerinde geçici kırpışmayı önlemek için başlangıç teması inline olarak enjekte eder.
Telemetri ve Ölçülebilirlik
Tüm birincil etkileşimler olay şemasına bağlanır. CTA tıklaması, form hatası, filtre değişikliği ve arama sorguları veri katmanına aktarılır. Demresa, UI kararlarını panel ve kohort analizleriyle değerlendirir; düşük performanslı ekranlar için iteratif iyileştirme planları oluşturur.
Eldeki Sistemlerle Entegrasyon ve Sınırlar
UI, mevcut entegrasyonların kabiliyetleriyle uyumludur. Dosya yükleme boyutları, arama indeks gecikmesi ve üçüncü taraf SLA’leri gibi sınırlar tasarımı belirler. Demresa, tasarım notlarına teknik elverişlilik ve geri dönüş planlarını yazar; sürpriz maliyet oluşumunu engeller.
Çıktı Paketi
UI kılavuzu, bileşen kütüphanesi, durum setleri, tipografik ölçek, semantik renk eşlemleri, form şablonları, boş durum varyantları, hareket yönergeleri, erişilebilirlik kontrol listeleri ve ölçüm şeması. Demresa bu paketi kod tabanıyla eş zamanlı versiyonlar.
Sonuç: UI tasarımı, görsel trendlerin toplamı değil; kullanıcı hedeflerini kısa yoldan gerçekleştiren bir sistemdir. Standart bileşenler, erişilebilirlik, performans, içerik bütünlüğü ve ölçüm disiplininin birlikte uygulanması, dönüşümü artırır ve bakım maliyetini düşürür. Demresa, bu çerçeveyi kurumsal projelerde tekrar edilebilir bir üretim hattına dönüştürür.
Görsel İçerik Üretimi: Banner, İkon ve Fotoğraf Yönetimi
Görsel içerik üretimi, arayüzün algılanan kalitesi ve dönüşüm metriklerinin belirleyicisidir. Amaç estetik değil; anlam, hız ve tutarlılık üretmektir. Demresa yaklaşımı içerik üretim hattını; strateji → üretim → doğrulama → yayın → ölçüm zinciriyle kurar. Bu zincir; marka mesaj mimarisi, bileşen kütüphanesi ve veri katmanı ile entegredir. Sonuç, kanallar arası görsel tutarlılık, düşük sayfa ağırlığı ve yüksek etkileşim oranıdır.
Görsel Strateji: Mesaj Mimarisine Hizalama
Her görsel, bir iş hipotezine hizmet eder. Ürün faydasını kanıtlama, güven artırma, yönlendirme ya da dönüşüm tetikleme gibi somut hedefler tanımlanır. Demresa, her görsele amaç, bağlam, hedef metrik, varyant alanlarını içeren bir kimlik kartı atar. Örneğin üst bant banner hedefi “teklif formu görünürlüğünü artırmak” ise, CTA yerleşimi, tipografi yoğunluğu ve görsel hiyerarşi bu hedefe göre optimize edilir. Hipotez, A/B planı ile ilişkilendirilir; varyantlar yayın sonrası ölçümle kıyaslanır.
Banner Üretimi: Hiyerarşi, Okunabilirlik ve Dönüşüm
Banner, kısa sürede mesaj iletmek zorundadır. Metin yoğunluğu 3 satırı geçmez, birincil başlık 6–9 kelime bandında tutulur. CTA görsel öğelerden ayrışır ve yeterli boşlukla çevrelenir. Demresa, kampanya ve statik banner’larda grid ve safe area kuralları uygular; kırılım noktalarına göre alternatif yerleşimler üretilir (mobil üst, tablet orta, masaüstü sağ). Metin-arka plan kontrastı WCAG AA eşiğinin altına düşmez. Görsel gürültüyü artıran dekoratif elemanlar sınırlı tutulur; odak birincil mesaj ve CTA’dadır.
İkonografi: Izgara, Vuru ve Semantik Eşleşme
İkon seti 24 px ve 32 px ızgara tabanında üretilir. Vuru kalınlığı, köşe yarıçapı ve negatif alan tutarlıdır. Anlamsal renk eşleşmeleri (başarı, uyarı, hata, bilgi) marka token’larıyla yönetilir. Demresa, ikonları tek font dosyası veya SVG sprite olarak paketler; title ve aria-label ile erişilebilirlik sağlanır. İkonlar dekoratifse aria-hidden="true"
uygulanır. Bu standart, bileşen kütüphanesinde tutarlı davranış ve düşük bakım maliyeti sağlar.
Fotoğraf Kurgusu: Işık, Kompozisyon ve Bağlam
Fotoğraf üretimi, algı hızını ve güven sinyalini etkiler. Işık yönü sabitlenir, aşırı doygunluk ve kontrast kaçınılır. Kompozisyonda rule of thirds yerine hedefe göre boşluk bırakma önceliklidir; başlık ve CTA için güvenli alan tasarlanır. Demresa, sahnelerde aşırı sahneleme ve stok hissini azaltacak doğal öğeler kullanır; dikkat dağıtan dokular ve tekrar eden desenler sınırlanır. İzmir odağındaki projelerde yerel bağlamı güçlendiren mimari ve doku ayrıntıları, marka kimliği ile uyumlu bir renk ısısında kalibre edilir.
Tipografi ve Metin Yerleşimi: Okunurluk Sözleşmesi
Görsel üzeri metinler, tipografik ölçeğe uyumlu setlerle hazırlanır. Başlık, alt başlık ve açıklama arasında en az iki kademe kontrast bulunur. Metinler gölgelerle değil, zemin ve kaplama katmanlarıyla ayrıştırılır. Demresa, metin taşmasını önlemek için esnek satır kırılma kuralları uygulayarak mobil kırılımda okuma akışını korur. Uzun metinler görsel üzerine bindirilmez; link ve CTA metinleri eylem fiili ile başlar.
Dosya Biçimi, Sıkıştırma ve Dağıtım
Performans, görsel hattının tasarım parametresidir. Demresa, fotoğraflarda WebP/AVIF, vektörlerde SVG, illüstrasyonlarda gerektiğinde WebP tercih eder; kalite–dosya boyutu dengesi hedeflenir. Responsive images için srcset
ve sizes
tanımları kullanılır; lazy-load ve priority hint stratejileri birlikte uygulanır. Görseller CDN üzerinde önbellek anahtarıyla yönetilir; sürüm değişimlerinde önbellek çakışmaları ?v=
parametreleriyle engellenir.
Renk Yönetimi ve Tutarlılık
Renk profilleri gömülü, gamma eğrileri tutarlıdır. Marka ana tonu, görsel setlerde HSL varyasyonlarıyla kontrol edilir; aşırı doygunluğa kaymaz. Demresa, karanlık mod senaryoları için görsel kontrastı yeniden hesaplar ve düşük parlaklıklı alternatif varyant üretir. Bu sayede temalar arası geçişte algısal süreklilik sağlanır.
Erişilebilirlik ve Anlamsal Etiketleme
Görsellerde anlamsal etiket zorunludur; içerik taşıyan görseller için açıklayıcı alt metin, dekoratif olanlar için boş alt kullanılır. İkon butonlarda aria-label ve focus ring standarttır. Demresa, ekran okuyucu senaryolarında görsel mesajın metinsel ikizi bulunduğunu doğrular; sadece görselde yer alan kritik metin kabul edilmez.
Üretim Hattı: DAM, Versiyonlama ve Onay
Görseller, dijital varlık yönetimi (DAM) içinde kategorize edilir: kampanya, ürün, UX bileşeni, referans. Adlandırma şeması; kategori_amac_kirilim_tarih_vX
formatındadır. Katmanlı kaynak dosyaları versiyonlanır, nihai çıktılar hash’li dosya adına bağlanır. Demresa, onay akışını sprint kapanış kriterlerine entegre eder; kalitesiz sıkıştırma, eksik kontrast veya hatalı kırpma bulgularında içerik geri çevrilir.
SEO ve Görsel Telemetri
Dosya adı, alt metin ve çevresel başlıklar SEO sinyallerini taşır. Görsel site haritası güncellenir. Demresa, görsel etkileşimlerini olay şemasına bağlar: galeri gezinmesi, büyütme, yakınlaştırma ve tıklanabilir alanlar takip edilir. Düşük performanslı görseller varyant testlerine alınır; banner CTR, sayfada kalma ve form görünürlüğü metrikleriyle çapraz incelenir.
Hukuki Çerçeve ve Kullanım Hakları
Görsellerin telif ve kullanım hakları açıkça belgelenir; süre, kanal ve coğrafi kapsam belirtilir. Demresa, ekipleri yetkilendirme matrisine göre yönetir; lisans dışı kullanım engellenir, denetim izi tutulur. Bu yaklaşım, hukuki risk ve içerik kaldırma maliyetlerini minimize eder.
Çıktı Paketi
Banner yerleşim setleri ve kırılım varyantları, ikon kütüphanesi ve SVG paketleri, fotoğraf kurgu yönergeleri, renk ve tipografi eşlemleri, dosya adlandırma–sıkıştırma standartları, erişilebilirlik ve SEO kontrol listeleri, DAM klasör yapısı ve onay kayıtları. Demresa bu paketi sürüm kontrollü olarak yayın sürecine entegre eder.
Sonuç: Görsel içerik üretimi, dönüşüm ve erişilebilirlik hedeflerine bağlı bir üretim disiplinidir. Tutarlı ikonografi, okunur banner ve bağlamsal fotoğraf, algılanan kaliteyi yükseltir ve performans maliyetini düşürür. Demresa, stratejiyle başlayan ve telemetriyle kapanan bu hattı operasyonel standartlara dönüştürür.
Tasarımın Kodlama Aşamasına Entegrasyonu (HTML / CSS / JS)
Tasarım–geliştirme hattı, görsel kararların üretim kalitesine ve pazara çıkış süresine doğrudan etki ettiği kritik aşamadır. Demresa, bu hattı design tokens → arayüz bileşenleri → sayfa şablonları → entegrasyon akışıyla yönetir. Amaç; UI tutarlılığını, erişilebilirliği ve performansı garanti altına almak, tekrar eden işçiliği azaltmak ve telemetri ile ölçülebilir bir çıktı üretmektir. Handoff, sürüm kontrollü bir paket olup; token dosyaları, bileşen sözlüğü, kabul kriterleri ve test senaryolarını içerir.
Handoff: Kaynaktan Üretime Tekil Doğruluk Kaynağı
Onaylı tasarım artefaktları, tasarım değişkenleri ve bileşen tanımlarına ayrıştırılır. Renk, aralık, tipografi ve gölge setleri CSS custom properties
olarak :root
düzeyinde tokenlaştırılır. Demresa, bu tokenları tema katmanında yönetir; aydınlık/karanlık ve kampanya temaları, kod değişikliği gerektirmeden devreye alınabilir. Handoff paketinde her bileşen için örnek HTML iskeleti, kullanım varyantları ve durum diyagramları bulunur.
HTML: Semantik İskelet ve Erişilebilirlik
İskelet HTML, semantik etiketlerle kurulur. Başlık hiyerarşisi h1→h6
sıralı ve atlamasızdır; navigasyon için <nav>
, ana içerik için <main>
, bölümler için <section>
, görsel–metin birliktelikleri için <figure>
tercih edilir. Form öğelerinde label-for
bağları zorunludur. Etkileşim bileşenlerinde role
, aria-expanded
, aria-controls
gibi öznitelikler programatik odak ve ekran okuyucu davranışıyla uyumlu olacak biçimde tanımlanır. Demresa, dinamik içerik alanlarını canlı bölge kurallarıyla (aria-live) işaretler; erişilebilirlik, “sonradan ek” değil, üretim kriteridir.
CSS: Mimarî, Ölçeklenebilirlik ve Tema Yönetimi
Stil katmanı, katmanlı bir mimaride ele alınır: base (reset, tipografi), tokens (değişkenler), utilities (yardımcı sınıflar), components (bileşen stilleri) ve overrides (sayfa özgü dokunuşlar). Sınıf adları; bileşen–öğe–durum ilişkisini okunur kılacak şekilde adlandırılır. Aralıklar 4/8 px tabanlı ölçekle yönetilir; grid kırılımları mobil-öncelikli olarak tanımlanır. Demresa, kritik yol CSS’ini inline ederek First Contentful Paint süresini kısaltır; geri kalan stiller media ipuçlarıyla ertelenir. Kod şişmesini önlemek için kullanılmayan CSS taranır ve üretim derlemesinde ayıklanır.
JS: Davranış Katmanı, Erişilebilirlik ve Dayanıklılık
Davranış katmanı ilerlemeli geliştirme ilkesiyle yazılır. Etkileşimler, yerel API’ler ve olabildiğince küçük yardımcı modüllerle uygulanır. Odağı yakalama, tuş tuş kombinasyonları ve kapanma davranışları bileşen düzeyinde standardize edilir. Demresa, hataya dayanıklı bir olay mimarisi kurar; ağ gecikmesi, kısmi hata ve tekrar deneme senaryoları tanımlıdır. Telemetri için event name, category, label ve isteğe bağlı properties şeması kod seviyesinde uygulanır; veri katmanı (dataLayer
) ile çift yönlü teyit yapılır.
Bileşenleştirme: Yeniden Kullanılabilirlik ve Durumsal Halleri
Buton, kart, modal, sekme, bildirim ve form öğeleri bileşen olarak paketlenir. Her bileşenin default, hover, active, disabled, loading ve error durumları UI rehberiyle birebir eşleşir. Varyantlar (birincil/ikincil, kompakt/standart) tasarım token’larıyla kontrol edilir. Demresa, DOM yapısını minimal ve erişilebilir tutar; dekoratif ikonlar aria-hidden="true"
ile işaretlenir.
Performans: Algılanan ve Ölçülen Hız
Görsel ve kod varlıkları, HTTP/2 çoklama ve önceliklendirme stratejileriyle dağıtılır. Kütüphaneler dilimlenir, yalnızca kullanılan modüller paketlenir. defer ve async betik yükleme, requestIdleCallback ile düşük öncelikli işler, IntersectionObserver ile lazy-load kuralları uygulanır. Demresa, LCP/CLS/INP hedeflerini proje başlangıcında belirler ve her sürümde alan verisi (Real User Monitoring) ile doğrular.
SEO ve Semantik Zenginleştirme
Başlık etiketleri, meta açıklama ve yapılandırılmış veri şemaları sayfa türüne göre uygulanır. İçerik hiyerarşisi taranabilirlik için optimize edilir; bağlantı metinleri görev odaklıdır. Demresa, kritik şablonlarda server-side render ve önbellek politikalarını pazarlama hedefleriyle hizalar. Görsel alt metinleri ve veri tabanlı liste sayfalarında rel kuralları netleştirilir.
Uluslararasılaştırma, RTL ve İçerik Akışı
Metinlerin yerelleştirilmesi için i18n anahtarları, bileşen düzeyinde yer alır; tarih, sayı ve para birimi biçimlendirmeleri yerel kurallarla uyumludur. Sağdan sola diller için yön ve yerleşim kuralları token seviyesinde çözümlenir; simgesel öğeler yansıtılır veya tarafsızlaştırılır. Demresa, çeviri genişlemesine tolerans bırakır ve metin taşmalarını otomatik görsel testlerle yakalar.
Formlar: Doğrulama, Maskeleme ve Hata Mesajları
Formlar adımlara bölünür; her adım tek hedefli ve kısa tutulur. Input mask ve otomatik tamamlama ile yazım hataları azaltılır. Hata mesajları kısa, çözüm odaklı ve renk dışı işaretle desteklenir. Demresa, kaydet–devam et, taslak saklama ve kurtarma akışlarıyla form terkini düşürür; başarı mesajları işlem bağlamına uygun içerik sunar.
Build Zinciri: Kalite Kapıları ve Sürümleme
Stil ve betik dosyaları statik analiz, tip kontrolü ve biçimlendirme adımlarından geçirilir. Birim–entegrasyon testleri kritik akışları kapsar; erişilebilirlik ve kontrast kontrolleri hatayı engelleyen kurallara taşınır. Demresa, derleme çıktısında dosya adlarını içerik tabanlı hash ile üretir ve CDN önbellek politikalarıyla uyumlu cache-busting stratejisi uygular. Sürüm notları KPI etkisiyle ilişkilendirilir.
İzleme, Günlükleme ve Geri Bildirim Döngüsü
İstemci hataları ve uyarılar, bağlam bilgisiyle birlikte toplanır. feature flag altyapısı kontrollü yayına izin verir; riskli değişiklikler trafik segmentlerine aşamalı dağıtılır. Demresa, ön–son ölçümlerle (A/B veya zaman serisi) değişiklik etkisini doğrular ve düşük performanslı varyantları geri alır.
Çıktı Paketi
Token dosyaları, erişilebilir semantik HTML şablonları, katmanlı CSS mimarisi, durumsal JS bileşenleri, performans yapılandırmaları, i18n anahtar setleri, derleme betikleri, kalite kapıları ve telemetri şeması. Demresa, bu paketi sürüm kontrollü depo ve otomatik dağıtım hatlarıyla yönetir.
Sonuç: Tasarımın koda entegrasyonu, görsel fikirlerin işletme hedeflerine bağlandığı yerdir. Token tabanlı tema yönetimi, semantik HTML, ölçeklenebilir CSS ve dayanıklı JS yaklaşımı; erişilebilir, hızlı ve ölçülebilir arayüz üretir. Demresa, bu hattı standartlara bağlayarak sürdürülebilir bir üretim kapasitesi sağlar.
Test Süreci: Kullanılabilirlik ve Performans Testleri
Test süreci, tasarım ve geliştirme hattında üretilen varsayımların sahada doğrulandığı kontrol katmanıdır. Amaç hatayı bulmak değil, riskin maliyetini düşürmektir. Demresa metodolojisi, test faaliyetlerini planlama → yürütme → bulgu yönetimi → doğrulama → izleme döngüsüyle işletir. Kullanılabilirlik ve performans testleri bu döngünün iki kritik eksenidir: ilki davranışsal uygunluğu, ikincisi teknik yeterliliği ölçer. Çıktılar, karar kayıtlarına bağlanır ve sürüm yönetimiyle izlenebilir hale getirilir.
Test Planı ve Kapsam Yönetimi
Test planı, iş hedeflerine hizalanır. Kapsam, MVP hedefleri ve kritik kullanıcı akışlarına göre sınırlanır: kayıt, arama, filtreleme, teklif formu tamamlama, ödeme benzeri yüksek değerli akışlar. Demresa, her akış için kabul kriterlerini ölçülebilir ifadelerle yazar; “form tamamlanma süresi ≤ 90 sn”, “kritik hatalarda görsel ve metinsel uyarı” gibi. Test ortamı üretime yakınlaştırılır; veri maskesi, yapılandırma bayrakları ve log seviyeleri standarttır. Reprodüksiyon için tarayıcı, cihaz ve ağ profilleri önceden tanımlanır.
Kullanılabilirlik Testleri: Görev Tamamlama ve Hata Türleri
Kullanılabilirlik testleri senaryo tabanlıdır. Katılımcılar gerçek görevleri tamamlar: “X ürünü bul, karşılaştır, teklif al.” Demresa, beş–sekiz katılımcı ile iki tur yaklaşımı uygular; birinci tur keşif, ikinci tur doğrulama. Ölçümler; görev tamamlama oranı, süre, tıklama sayısı, geri dönüş noktası ve kritik hata sayısıdır. Bulgular Nielsen şiddet skoru ve ROI etkisine göre derecelendirilir. Etiketleme (etiket metni ve menü adlandırması), form ipuçları ve CTA görünürlüğü gibi alanlarda düşük maliyetli, yüksek etki yaratan düzeltmeler önceliklendirilir.
Erişilebilirlik Doğrulaması (WCAG AA)
Erişilebilirlik, yasal risk azaltımı ve pazar kapsaması açısından zorunludur. Kontrast oranları, odak göstergeleri, klavye ile gezinme ve ekran okuyucu duyuruları test edilir. Demresa, otomatik tarama (kontrast ve ARIA denetimleri) ile manuel senaryoları birleştirir; canlı bölgelerde (aria-live) geri bildirimlerin beklenen sırada okunması doğrulanır. Form alanlarında etiket–alan bağları ve hata mesajlarının renk dışı işaretlerle desteklenmesi onay kapısıdır.
Performans Testleri: Alan Verisi ve Laboratuvar Ölçümleri
Performans testlerinde hedef, algılanan hız ile ölçülen hızın senkronize olmasıdır. Demresa, laboratuvar ölçümlerini (Lighthouse) alan verisiyle (Real User Monitoring) birlikte okur. Ana metrikler: LCP (en büyük içerik boyaması), INP (etkileşimdeki beklenmedik gecikme) ve CLS (kümülatif düzen kayması). Eşikler proje başlangıcında belirlenir; örneğin LCP ≤ 2.5 sn, INP ≤ 200 ms, CLS ≤ 0.1. TTFB ve kaynak önceliklendirme stratejileri (kritik CSS inline, defer/async betikler, lazy-load görseller) ölçümle doğrulanır. Yavaşlık kaynakları; bloklayan komut dosyaları, büyük görseller, hatalı srcset ve gereksiz üçüncü taraf çağrıları olarak sınıflandırılır.
Cihaz, Tarayıcı ve Ağ Profilleri
Kapsam, gerçek kullanıcı dağılımına göre kalibre edilir: mobil ağırlıklı projelerde düşük–orta segment cihazlar ve 3G/4G ağ profilleri önceliklidir. Demresa, düşük bellek koşullarında JS yükünü ve main thread bloklamasını gözler; animasyon ve gölge yoğunluklarını cihaz sınıfına göre sınırlar. Uyumluluk testleri, en az üç modern tarayıcı ana sürümü ve iki mobil işletim sistemi üzerinde yapılır.
Otomasyon: Regresyon ve Görsel Karşılaştırma
Manuel testler kadar otomasyon da kritiktir. Kritik akışlar için uçtan uca senaryolar yazılır; form gönderimi, filtre kombinasyonları ve ödeme benzetimleri düzenli olarak çalıştırılır. Demresa, görsel regresyon testleriyle piksel seviyesinde istenmeyen farklılıkları yakalar; tipografi kaymaları ve boşluk bozulmaları erken evrede saptanır. Otomasyon, feature flag geçişleri ve karanlık/aydınlık tema varyantları dahil olacak şekilde parametrik tasarlanır.
Bulgu Yönetimi: Yaşam Döngüsü ve Önceliklendirme
Bulgu yaşam döngüsü open → triage → in progress → QA verify → done olarak yönetilir. Triage toplantılarında iş etkisi ve tekrar üretilebilirlik dikkate alınır; P1 (bloklayıcı), P2 (kritik), P3 (orta), P4 (düşük) etiketleri ile planlanır. Demresa, bulguları epik/hikâye bağlamına iliştirir; “bağımlılık → risk → çözüm maliyeti” matrisi karar hızını artırır. Her bulgu için kabul testi yazılır; kapanış, yalnızca test geçişi ve iz düşümü doğrulamasıyla onaylanır.
UAT ve Yayın Öncesi Kontroller
Kullanıcı kabul testleri (UAT), iş birimlerinin gerçek senaryolarıyla yürütülür. İçerik doğruluğu, fiyat/veri bütünlüğü, yönlendirme kuralları ve raporlama alanları kontrol edilir. Demresa, sürüm adayını release candidate olarak etiketler; geri alma planı, log seviyeleri ve uyarı eşikleri yayın kontrol listesinde yer alır. Kritik sayfalar için server-side render önbelleği temizleme ve CDN geçişleri senkronize edilir.
Canlı İzleme, Telemetri ve Geri Alma
Yayın sonrası izleme, test döngüsünün uzantısıdır. Demresa, oturum hataları, ağ zaman aşımları ve UI istisnalarını bağlam bilgisiyle toplar. Performans metrikleri gerçek trafikte gözlenir; eşiği aşan ekranlar için alarm politikaları devreye girer. Feature flag stratejisiyle kademeli yayılım uygulanır; negatif etki saptandığında geri alma otomatikleşir. A/B testleriyle değişiklik etkisi nicel olarak ispatlanır.
Çıktı Paketi
Test planı ve kapsam matrisi, kullanılabilirlik raporu, erişilebilirlik denetim çıktıları, performans ölçüm raporları (LCP/INP/CLS hedefleri), uyumluluk matrisi, otomasyon senaryoları, bulgu kayıtları, UAT onayları, yayın kontrol listesi ve canlı izleme panoları. Demresa, bu çıktıları sürüm notlarına bağlayarak karar izlenebilirliği sağlar.
Sonuç: Test süreci, hatayı arayan bir faaliyet değil, risk ve maliyet optimizasyonu mekanizmasıdır. Kullanılabilirlik doğrulaması davranışsal friksiyonu azaltır, performans doğrulaması algılanan hızı ve SEO sinyallerini güçlendirir. Demresa, bu iki ekseni tek döngüde birleştirerek, ölçeklenebilir ve ölçülebilir bir yayın disiplini kurar.